The mental eye, by constant lustre tires,

Forsakes, fatigued, the object it admires,

And, as it scans each various nation’s doom,

From classic brightness turns to Gothic gloom.

( Tales of Terror, 1801)

Οι καιροί που βιώνουμε είναι άκρως σκοτεινοί.

Ανά τους αιώνες από την απομυθοποίηση του κλασικισμού φτάσαμε στην αποθέωση του ρομαντισμού και του σκοταδιού, και γνωρίσαμε όχι μόνο τον τρόμο αλλά και τη βαθύτερη ομορφιά του, εντρυφώντας σε έναν προβληματισμό που αγγίζει πολλαπλά πεδία

Η γοτθική αισθητική και φιλοσοφία, από την Ανν Ράντκλιφ και τον Μάθιου Λιούις-τους διάσημους εκπροσώπους του κλασικού γοτθικού μυθιστορήματος- έως τους Sisters of Mercy και το σύγχρονο gothic subculture, από τα κλασικά αριστουργήματα του Πόε και του Μπραμ Στόουκερ έως τις ταινίες του Τιμ Μπάρτον και τα σύγχρονα θρίλερ, επανεμφανίζεται με διάφορες παραλλαγές σε διαφορετικές εποχές. Πρωταγωνιστής το μυστήριο, το σκοτάδι και η απαράμιλλη γοητεία τους, μορφές βγαλμένες από τους παγκόσμιους μύθους όπως η Λίλιθ και παντοτινές φιγούρες του απόλυτου κακού που πέρασαν στη λαϊκή κουλτούρα όπως ο Κόμης Δράκουλας από κοινού με τα κλασικά πλέον μοτίβα των στοιχειωμένων αρχοντικών που έχουν μεταβληθεί σε καταθλιπτικούς ουρανοξύστες του σύγχρονου αστικού τοπίου που θα έχουν πάντα μια θέση στο συλλογικό μας φαντασιακό.

“The Gothic is not of the Germans but of the Soul”

Edgar A. Poe

Στη σημερινή εποχή η γοτθική αισθητική γνωρίζει πρωτοφανή αναβίωση.

Το γκόθικ σαν φιλοσοφία είναι διαχρονικό, επίκαιρο αλλά και πολυμορφικό – επισήμως ξεκίνησε από την κλασική λογοτεχνία τρόμου του 18ου αιώνα και έφτασε μέχρι τη σύγχρονη εναλλακτική κουλτούρα, τη μουσική και τον κινηματογράφο ακριβώς γιατί ο προβληματισμός και η ενατένισή του έχουν βάθος αλλά και πλατιά απήχηση.

Από το 19ο αιώνα ως σήμερα σε εποχές συγκρούσεων, αμφισβήτησης και καταπίεσης υπήρξε τρόπος διοχέτευσης της καταπιεσμένης δημιουργικότητας ποιητών όπως ο Λόρδος Βύρων και ο Πέρσυ Σέλλευ, καλλιτεχνών, και κυρίως των νέων όπως ακριβώς η λογοτεχνία φαντασίας και η αντικουλτούρα γενικότερα. Έχει εμπνεύσει καλλιτεχνικά κινήματα όπως ο ρομαντισμός και ο υπερρεαλισμός καθώς και τη σύγχρονη εναλλακτική αισθητική και φυσικά έχει περάσει στη μόδα ελαφρώς ή... βαρέως "παραλλαγμένο" και προσαρμοσμένο στις πιο mainstream τάσεις (πχ. το μπεστ σέλλερ «Λυκόφως» ή η μουσική του Marilyn Manson), αποδεικνύοντας ωστόσο μια γοητεία απαράμιλλη και μια απίστευτη ανθεκτικότητα στο χρόνο.

Ίσως η απάντηση για τη μόνιμη επανεμφάνισή του στους αιώνες είναι ακριβώς αυτή η ομορφιά και η έλξη που ασκεί το σκοτεινό απόκοσμο στοιχείο και κυρίως η δυνατότητα διερεύνησης των απόκρυφων περιοχών της ανθρώπινης ύπαρξης: η σεξουαλικότητα, η βία, η τρέλα, η σύγκρουση καλού και κακού, διαφθοράς και αθωότητας, ο φόβος του υπερφυσικού, ο θάνατος. Η γοτθική λογοτεχνία έχει αγγίξει μια πολύ ευρεία θεματολογία που κυμαίνεται από τη μεταφυσική αγωνία του ατόμου έως βασικά κοινωνικοπολιτικά ζητήματα όπως η σύγκρουση του συντηρητικού στοιχείου με τις προοδευτικές δυνάμεις, της θρησκείας και της οικογένειας με την ατομική συνείδηση και είναι ίσως το πρώτο είδος που συστηματικά ασχολήθηκε με τη γυναικεία χειραφέτηση (female gothic), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη σύγχρονη εποχή στο θέμα της κοινωνικής αποξένωσης και της τρέλας (postmodern gothic) ενώ πολλοί υποστηρίζουν πως υπήρξε ο γεννήτορας της επιστημονικής φαντασίας λόγω του «Φρανκενστάιν» της Μαίρης Σέλλευ∙ ένα είδος που διδάσκεται στα σχολεία της Ευρώπης και των ΗΠΑ ως κλασική λογοτεχνία, μελετάται συστηματικά από διάσημους ακαδημαϊκούς και έχει άπειρα subgenres (American gothic, Southern gothic, Asian gothic, Canadian gothic, κλπ)

Ο εκδοτικός οίκος Ars Nocturna γεννήθηκε μέσα από τη μακρόχρονη ενασχόληση με τη γοτθική λογοτεχνία, την εξέλιξη και τα παρακλάδια της και χάρις στη διαπίστωση πως ο ελληνικός εκδοτικός χώρος στερούνταν μια βαθύτερη σχέση με το αντικείμενο, τη στιγμή που στο εξωτερικό τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά - μια εποχή που η αισθητική και η φιλοσοφία του γκόθικ έχει αναβιώσει μέσα από τη μουσική, τον κινηματογράφο και φυσικά τη λογοτεχνία. Χαρακτηριστικό είναι πως από τα κλασικά γοτθικά έργα -που αποτελούν τη βάση της σύγχρονης λογοτεχνίας τρόμου και φαντασίας- ελάχιστα έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, ενώ πολλά ιδιαίτερα αξιόλογα σύγχρονα ονόματα αγνοούνται παντελώς από το ελληνικό κοινό.

Στην Ελλάδα η λογοτεχνία κλασικού και σύγχρονου τρόμου θεωρείται σταθερά ανερχόμενη τα τελευταία χρόνια. Το γοτθικό στοιχείο ειδικά στη λογοτεχνία και όχι μόνο, παρέχει ένα μεγάλο πεδίο έρευνας και η γοτθική λογοτεχνία διαθέτει ένα διόλου περιορισμένο εύρος τίτλων, περιλαμβάνοντας έργα κλασικού και σύγχρονου τρόμου και μυστηρίου, fantasy, επιστημονικής φαντασίας, ποίηση, θέατρο αλλά και κλασικά και σύγχρονα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

Η εκδοτική αυτή προσπάθεια έχει στόχο να δώσει μια νέα πνοή στο χώρο της παράδοξης σκοτεινής λογοτεχνίας, παρέχοντας παράλληλα μια θεωρητική βάση που λειτουργεί ως σύγκλιση του παρελθόντος με το παρόν, μέσα από τη σύνδεση με διαχρονικά έργα τρόμου του 18oυ και του 19oυ αιώνα, την εμβάθυνση στις πιο ενδιαφέρουσες μορφές της γοτθικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα (gothic fantasy, southern gothic), και με την παρουσίαση μερικών από τα πιο μοντέρνα, υβριδικά παρακλάδια των σύγχρονων τάσεων του νεο-γκόθικ (steampunk, goth-noir, neo-victorian, post cyberpunk και πολλών vampire novels των τελευταίων χρόνων) που αυτή τη στιγμή γνωρίζουν μια ιδιαίτερη απήχηση στις χώρες του εξωτερικού, συνδυάζοντας τη μοντέρνα με την κλασική προσέγγιση και αισθητική. Στόχος μας επίσης είναι να αναδείξουμε αξιόλογα ελληνικά ονόματα της σύγχρονης «σκοτεινής» λογοτεχνίας, παραγνωρισμένα στη χώρα μας έργα από κεντρική και ανατολική Ευρώπη, αλλά και τις ανερχόμενες τάσεις ισπανόφωνων συγγραφέων, να συνδυάσουμε το κλασικό με το σύγχρονο βιβλίο, και να πλαισιώσουμε την εκδοτική παραγωγή μας με όλες τις μορφές γραφής (πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, θέατρο) που σχετίζονται με τη θεματική μας, καθώς και να καταδείξουμε τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε το γοτθικό στοιχείο στη διαμόρφωση της κλασικής και σύγχρονης λογοτεχνίας φαντασίας και όχι μόνο. Μακριά από τον εύκολο εντυπωσιασμό του «φτηνού» τρόμου και τα αισθητικά στερεότυπα που έχουν δημιουργήσει προκαταλήψεις, ανιχνεύουμε το βάθος ενός είδους που άμεσα ή έμμεσα έχει μια ισχυρότατη παρουσία στη σύγχρονη κουλτούρα.